در پس هر پرواز باشکوه از آسمان ایران، داستان شگرف تیمی از متخصصان نهفته است که در میان چالش‌های تحریم و نبود زیرساخت، به معماران دانش تعمیرات سنگین موتورهای هواپیما بدل شده‌اند. این گزارش، پرده از راز شرکت دانش‌بنیانی برمی‌دارد که انحصار غول‌های جهانی هوانوردی را درهم شکسته و اکنون، بال‌های بیش از ۸۰ درصد ناوگان هوایی کشور را مرمت می‌کند.
امین قیاسی، معاون مهندسی و تعمیر این شرکت پیشگام، روایت‌گر مسیری پرخار اما پرافتخار است که ۱۰ سال پیش با ایده‌ای استارت‌آپی آغاز شد. در آن زمان، فرسودگی ناوگان هوایی و خلأ فضای تعمیراتی، زمینه‌ای را برای ورود جسورانه نخستین شرکت خصوصی به این عرصه فراهم آورد. دستاورد بی‌نظیر آن‌ها، بومی‌سازی دانش تعمیر موتورهای هواپیماست؛ دانشی استراتژیک که حتی کشورهای غیرتحریمی نیز برای قطعات حساس آن، به سازندگان آمریکایی و اروپایی وابسته‌اند.
این شرکت، با مهندسی معکوس و ساخت تجهیزات تخصصی، نه‌تنها جان دوباره به موتورهای بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک می‌بخشد، بلکه سالانه از زمین‌گیر شدن ۴۰ فروند هواپیما جلوگیری می‌کند. در آغاز، سپردن موتورهای هواپیما به شرکت‌های داخلی، مقاومتی سرد را در پی داشت، اما موفقیت‌های پی‌درپی، یخ بی‌اعتمادی را آب کرد. امروز، تقریباً در هر دو یا سه پرواز، ردی از دستان توانمند این متخصصان به چشم می‌خورد. تمرکز آن‌ها بر بازسازی قطعات موجود است، و تنها در موارد ضروری، به تامین از بازارهای غیررسمی روی می‌آورند. این شرکت، نمادی از اراده پولادین و خودباوری ایرانی است که در اوج تحریم‌ها، بال‌های پرواز را برای ایران می‌گستراند.
پشت هر پروازی که از باند فرودگاه‌های ایران بلند می‌شود، نه فقط مهارت خلبان که تلاش شبانه‌روزی تیمی از متخصصان تعمیراتی نهفته است؛ کسانی که با وجود نبود زیرساخت‌های کافی و تحریم‌های فنی، به دانش تعمیرات سنگین موتورهای هواپیما دست یافته‌اند. در این گزارش، به نقل از ایسنا پای صحبت‌های بنیان‌گذار یکی از نخستین شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه اورهال موتور می‌نشینیم؛ شرکتی که با بومی‌سازی دانش فنی، امروز زیر بال بیش از ۸۰ درصد ناوگان هوایی کشور را گرفته است.
امین قیاسی، معاون مهندسی و تعمیر این شرکت دانش‌بنیان پیشگام در حوزه تعمیرات سنگین موتور هواپیما در گفت‌وگو با ایسنا، از فعالیت گسترده این مجموعه در حوزه تعمیر و نگهداری ناوگان هوایی کشور خبر داد و گفت: ۱۰ سال قبل با توجه به کمبود شدید فضای تعمیراتی در کشور تصمیم گرفتیم استارت‌آپ این شرکت را در حوزه تعمیرات سنگین راه‌اندازی کنیم. در آن زمان تنها چند شرکت دولتی و نیمه‌دولتی در این زمینه فعالیت می‌کردند، اما با توجه به فرسودگی ناوگان و نیاز مبرم به تعمیرات استاندارد و به‌موقع، فضا برای فعالیت خصوصی نیز مهیا بود.
قیاسی افزود: ما به عنوان نخستین شرکت خصوصی، به صورت مستمر وارد این حوزه شدیم و اکنون نیز خدمات خود را ادامه می‌دهیم. یکی از دستاوردهای قابل توجه ما، بومی‌سازی دانش تعمیرات موتور هواپیما است. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که حتی کشورهای غیرتحریمی نیز مجاز به تعمیر کامل موتورهای هواپیما نیستند و بخشهای حساس آن باید از شرکت‌های سازنده در آمریکا یا اروپا تأمین و نصب شود.
وی در این باره توضیح داد: موتور هواپیما یک موضوع استراتژیک و تحت تاثیر سایر عوامل در کشورها است، حتی برای کشورهایی که شرایط تحریم را ندارند، چه برسد برای کشورهایی مانند ما که تحت تاثیر تحریم‌ها است.
مدیرعامل این شرکت خاطر نشان کرد: موتورهای هواپیما عمدتا در امریکا ساخته می‌شوند و چند برندی که در اروپا ساخته می‌شوند، بخشهای حساس موتور که شامل مسیر داغ و قطعات ثابت و دوار توربین است، از امریکا برای این شرکت‌ها ارسال و نصب می‌شود.
قیاسی با تأکید بر استراتژیک بودن حوزه تعمیرات موتورهای هوایی، اظهار کرد: در حال حاضر کشورهای دارای فناوری ساخت موتور نیز اجازه تعمیر قطعات حساس آن را ندارند و باید آن بخش‌ها را از سازنده دریافت کنند. با وجود این شرایط، ما تصمیم گرفتیم مسیر بومی‌سازی را آغاز کنیم و اکنون جزء معدود شرکت‌هایی هستیم که به‌صورت تخصصی و مستقل در این حوزه فعالیت می‌کنند.
وی اضافه کرد: این کشورها اجازه تعمیر این بخش‌ها را ندارند و برای تعمیر این بخش‌ها باید اجازه را از شرکت‌های سازنده دریافت کنند. با توجه به اینکه ما تحریم هستیم، دسترسی مستقیم به منابع اطلاعاتی تعمیر نداشتیم، ضمن آنکه دانش آن در کشور موجود نبود و در حال حاضر ما جزء کشورهای پیشگام در زمینه تعمیرات موتور هواپیما هستیم.
وی تاکید کرد: خدمات ما سالانه از زمین‌گیر شدن ۴۰ فروند هواپیما به واسطه ارائه خدمات تعمیرات مورد نیاز موتورها جلوگیری می‌کند. با توجه به وضعیت ناوگان هوایی، این عدد بسیار قابل توجه است.
قیاسی ادامه داد: تمرکز ما روی تعمیر موتور هواپیماهای خانواده بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک است که شامل مدل‌های ۳۰۰ و ۴۰۰ و ۵۰۰ می‌شود.
معاون فنی این شرکت درباره ساخت تجهیزات تخصصی، گفت: ما نه‌تنها عملیات تعمیر را انجام داده‌ایم، بلکه فرآیند مهندسی معکوس و ساخت چند دستگاه تخصصی نیز صورت گرفته و اکنون در مرحله بهره‌برداری هستیم. خوشبختانه در این زمینه با مشکلی مواجه نیستیم.
قیاسی درباره استقبال شرکت‌های هواپیمایی از خدمات این شرکت، گفت: ۱۰ سال پیش، مقاومت زیادی در برابر سپردن موتور هواپیما به شرکت‌های داخلی وجود داشت، چرا که عمدتاً موتورهای معیوب برای تعمیر به خارج از کشور ارسال می‌شدند. اما به مرور زمان، پس از انجام موفق چند تعمیر تخصصی، اعتماد شرکت‌ها جلب شد. امروز تقریباً می‌توان گفت حدود ۸۰ درصد هواپیماهای کشور از خدمات ما استفاده می‌کنند. به‌طوری که در هر دو یا سه پرواز از فرودگاه مهرآباد یا فرودگاه‌های دیگر، حداقل یکی از موتورها توسط شرکت ما تعمیر شده است.
وی در خصوص تأمین قطعات نیز توضیح داد: تمرکز اصلی ما روی بازسازی قطعات موجود است. اما در موارد خاص که امکان بازسازی وجود نداشته باشد، تأمین قطعه از سایر منابع نیز انجام می‌شود؛ گرچه در شرایط تحریم، این کار گاهی به استفاده از بازارهای غیررسمی منجر می‌شود.
